Zelf-waardering – Johan Zijlstra

Een beetje geldstress maakt het verschil

Zoals je kunt lezen in andere verhalen ben ik ooit begonnen aan een persoonlijke financiële stresstest. In eerste instantie dacht ik dat dit tijdelijk zou zijn. Vervolgens liep het jaren.

Deze maand heb ik er punt achter gezet. Ik ga me er niet meer helemaal door laten begrenzen. Een beetje wel, want ik ben van mening dat het je scherp houdt. Dat ik nu beter weet hoeveel iets kost, wanneer ik puur naar de prijs kijk.

Voordat ik aan die test begon had ik bij sommige zaken niet goed in de gaten hoeveel van mijn inkomen daaraan op zou gaan, puur omdat ik voor een deel niet van mijn inkomen leefde. Nu ging, zoals je kunt lezen in die eerdere verhalen, een hoop van dat geld naar goede doelen. Daar heb ik nog steeds geen spijt van. Desalniettemin realiseer ik me nu wel des te meer hoeveel geld ik daar aan ‘uitgaf’.

Inmiddels, na 2 1/2 jaar, kan ik zeker stellen dat ik tevreden ben met mijn uitgavenpatroon en dat ik dit goed in de hand heb. Ik weet echt waar mijn geld naar toe gaat en sta achter zo’n beetje elke transactie. Ja, het klopt, wanneer een transactie niet naar mijn zin is, kan me dat wel frustreren.

Daarnaast heeft het ook weinig zin voor mij om nog langer uitgebreid te sparen voor zaken, omdat ik weet dat ik op een gegeven moment meer mag gaan betalen voor mijn eigen bijdrage aan het CAK. Aangezien er dan niet bij wordt gehouden wat mijn bijdrage aan het rijk zal zijn en ik geen invloed heb op hoe het besteed kan worden, kan ik beter bedenken waar ik het aan uit zou geven.

Dat vind ik lastiger dan je wellicht zou denken. Ik zeg wel eens:

Geld uitgeven wat je hebt, kan iedereen. Geld zinnig uitgeven kan niet iedereen.
Johan Zijlstra

Geld doneren is vaak zinnig. Ik draag graag mijn steentje bij. Daarom deed ik dat graag. Alleen leef ik wel van een uitkering en blijkbaar is het dan niet gepast om te doneren, omdat je zelf voor een deel een goed doel bent. Los van het feit dat dit effect heeft op mijn gemoedstoestand om een goed doel te zijn, weet ik ook niet zo goed waar ik het geld dan goed aan kan besteden dan op manieren dat ik nu al doe.

Nee, ik geef niet veel geld uit, want ik leef van mijn uitkering. Ik wil een bestedingspatroon dat past bij mijn inkomen, niet bij mijn vermogen. Hieruit vloeit voort dat ik dus meer incidentele uitgaven wil gaan doen. Dat vind ik ook best lastig, want gebruiksvoorwerpen en spullen liggen dan voor de hand. Deze producten mogen dan wellicht geen consumptieartikelen zijn, ze zorgen er wél voor dat mijn ecologische voetafdruk omhoog gaat.

Laatst had ik het idee om een monitor met 2 computers te kopen en mijn huidige iMac terug te verkopen aan mijn leverancier. Ik ben hier om verscheidene redenen niet mee doorgegaan. Het was echter wel een goede grote incidentele uitgave. Alleen door mijn iMac langer te gebruiken kan ik ook beschikken over twee besturingssystemen en mee blijven spelen zonder dat mijn ecologische voetafdruk omhoog gaat.

Natuurlijk kan ik nu wel heel makkelijk zaken vervangen wanneer ze versleten zijn. Zo heb ik laatst een nieuwe jas gekocht, ervoor gezorgd dat mijn nuraphone een vervanger had en momenteel ben ik ermee bezig dat ik een muziek streamer via Marktplaats binnen krijg. Hiermee wil ik muziek én podcasts streamen via de versterker, zoals ik kon voordat ik mijn tv had.

Dat maakt me overigens erg gelukkig. Dat ik alle spullen die ik in mijn bezit heb, makkelijk kan vervangen. Soms is geld daarvoor niet genoeg overigens, want het komt voor dat apparaten niet meer geproduceerd worden, zoals bij die nuraphone het geval is. Hierdoor kon ik het wel weer goedkoper krijgen.

Echte geldstress heb ik dus nog steeds niet. Ik bezuinig zelden op de zaken die ik echt belangrijk vind en nog steeds houd ik geld over. Ik leef en besteed heel bewust. Het helpt ook dat ik weinig geef om statussymbolen, snacks & snoep. Ergens best vreemd, want ik gebruik en geef om Apple apparaten. Later deze avond zal ik ook echt wel genieten van mijn rempejeh. Mocht je mijn voorraadkast open doen, zou je ook niet geloven dat ik weinig snoep.

Natuurlijk weet ik niet hoe lang ik deze levensstijl vol kan houden en hoeveel geld ik af mag gaan dragen aan de overheid. Dat is allemaal nog ongewis en in de toekomst. Ik kan het ook maar deels voorkomen. De vraag is vooral of ik het beter kan besteden. Op het moment dat ik dit type hebben we ‘nog’ een demissionair kabinet en is de formatie niet voltooid. Laat staan dat ik weet wat voor regering we zullen hebben over jaren vanaf nu. Alleen voor de langere termijn plannen vind ik nu eenmaal prettig.

Zijn er wellicht methodes waarmee ik mijn toekomstige zelf goed kan ondersteunen? Er zijn jaren geweest waarin ik meedeed aan crowdfunding projecten via o.a. Kickstarter. De reden dat ik op die website ben gegaan is onder andere een van mijn favoriete gebruiksvoorwerpen: mijn fietsklikkratje. Tegelijkertijd heb ik ook projecten gesteund die minder handige zaken op de markt brachten, maar ik ben nog steeds blij met eeears en mijn nuraphone.

De klassieker waar je gelukkig van wordt wanneer je er geld aan uitgeeft, is natuurlijk ervaringen. Wat dat betreft ben ik blij dat ik nog steeds hele leuke spellen voor de boeg heb, zoals Marvel’s Spider-Man 2 en Pokémon Violet: The Indigo Disk. Ik weet dat ik hier goed van kan genieten, wanneer ik eenmaal de rust en tijd neem om hiervoor te gaan zitten, lekker voor de tv. Dat is ook zo’n aankoop waar ik nog steeds van geniet.

Laat ik even zeggen dat ik heel dankbaar ben voor het leven dat ik nu mag leiden. Binnenkort komen er bijvoorbeeld ook weer 2 albums binnen van Lenka, een artiest waarvan ik blind haar albums kan kopen. Dat vind ik zo prettig, dat je weet dat je ergens in de toekomst ergens goed van kunt gaan genieten. Een van mijn favoriete bezigheden is dan ook luisteren naar mijn favoriete afspeellijst. Dat maakt me zo blij, ik doe dat nu ook.

Zo’n reflecterend stuk als dit is ook nog eens erg fijn om te typen. Ik heb namelijk laatst een nieuw toetsenbord gekocht om ervoor te zorgen dat mijn werkplek, achter mijn iMac, wat meer ergonomisch verantwoord is. Wanneer het om mijn gezondheid gaat, ben ik goed in staat om te investeren. Zo gebruik ik ook prijzige shampoo, omdat ik niet terug wil naar de anti roos shampoo die ik ooit eerst gebruikte, dat was niet goed voor mijn hoofdhuid.

Het is makkelijker geld uit geven wanneer je weet dat je het echt kunt missen. De verwachting is dat ik volgende week glasvezel ga krijgen, via Freedom nog wel. Ik heb best wat moeite mogen doen om daar bij te kunnen blijven, maar het is gelukt. Ik ben benieuwd of het zo fijn gaat zijn zoals ik verwacht.

Omdat ik het heb, is het makkelijker. Daarom behoud ik een deel van de stresstest. Ik blijf aan het eind van de maand afromen. Ik gebruik meerdere IBANs waar ik zonder gevolg geld vanaf kan halen. Ik heb wel eerder deze week automatisch budgetteren ingesteld. Ik ben benieuwd of dat bevalt. Daar ga ik de komende maanden nog wat mee spelen.

Mocht je in een soortgelijke situatie zitten zoals ik dan kan ik zo’n financiële stresstest adviseren. Alleen zijn er bijzonder weinig mensen die in zo’n situatie zoals ik zitten. Daarom maak ik er het meeste van. Je kunt het tenslotte niet over doen. Dat betekent zeker niet dat ik de dag ga plukken of beweren dat je slechts eenmaal leeft, want ik geloof dat je verder leeft in de harten van andere mensen. Daarom wil ik ook graag dat dit blog na mijn dood blijft bestaan, omdat mensen dan terug kunnen lezen hoe ik over zaken dacht.

Daar investeer ik namelijk nu al in.

De concentratie van Lithiumcarbonaat in de hersenen – deel 1: De Twijfel

Voor mijn werk als moderator op het platform BovenJan kwam ik in aanraking met een nieuwsbericht dat op deze website geplaatst werd. Dit nieuwsbericht was een doorplaatsing van dit artikel op PsyQ:

https://www.psyq.nl/actueel/-/voorspellen-wie-baat-heeft-bij-lithium-bij-bipolaire-stoornis

Aangezien dit artikel vrij beknopt is, ga ik er voor het vervolg van dit artikel vanuit dat je het gelezen hebt.

Dit artikel maakte bij mij nogal een impact. De lithiumconcentratie in het bloed, die spiegel die bij mij altijd zo stabiel is, zegt wellicht weinig over de concentratie van lithiumcarbonaat in de hersenen?

Ik wilde meer weten. Daarom heb ik uiteindelijk de psychiater achter het onderzoek benaderd en gevraagd of ze iets voor mij kon betekenen. Dat was helaas niet het geval. Vervolgens vroeg ze of ik mee wilde werken aan het onderzoek. Dat wil ik wel. Het kan namelijk zo zijn dat dit onderzoek ervoor kan zorgen dat mensen die gaan beginnen met Lithiumcarbonaat beter kunnen achterhalen of het slikken van de bijbehorende tabletten de beoogde werking kunnen gaan hebben.

Voordat ik bekend was met dit onderzoek ben ik er altijd vanuit gegaan dat de ‘lithiumspiegel’, de lithiumwaardes in het bloed, veelzeggend waren of het goedje adequaat zijn werk deed. Dat dit dus niet het geval zou kunnen zijn, heeft bij mij een zaadje van twijfel geplaatst over hoe goed Lithiumcarbonaat bij mij werkt. Er zijn nogal wat aanleidingen om daar aan te twijfelen namelijk.

Zo ben ik pas echt stabiel geworden sinds ik Olanzapine slik. Daar ben ik mee begonnen tijdens mijn laatste opname. Dat was in 2012. Sindsdien ben ik niet meer opgenomen geweest of manisch geweest. Daarvoor ben ik meerdere keren opgenomen geweest, terwijl ik gewoon Lithiumcarbonaat slikte. Zoals gezegd is de lithiumspiegel vrij stabiel, dus daar kan het niet aan liggen.

Het probleem is dus dat ik nog nooit Olanzapine zonder Lithiumcarbonaat heb geslikt. Er is letterlijk geen dag voorbij gegaan sinds mijn opname waarin ik één van de twee niet heb geslikt. Ik kan hierdoor niet weten welke van de twee mij stabiel houdt en/of ze dat samen doen. Dat laatste is dus waar ik altijd en vooralsnog vanuit ging, alleen daar heb ik nu dus twijfel over.

Aangezien ik bekend ben met keuzestress, vind ik dat niet fijn. Wanneer je daarbij optelt dat dit gaat over mijn manier van leven, mijn gezondheid en hoe dit gaat zijn in de toekomst dan komen de problemen die worden veroorzaakt door het slikken van Lithiumcarbonaat toch wel wat meer op de voorgrond te staan. Voorheen heb ik dat altijd als ondergeschikt beschouwd, omdat je bij een kwestie van leven of dood je bijwerkingen als minder belangrijk gaat beschouwen.

Alleen mijn leven zou zoveel beter zijn zonder die bijwerkingen.

Bij mij slaat het vooral op mijn huid. Ik heb acné, ik heb een droge huid, ik heb roos, ik heb iets achter mijn oren dat er niet thuis hoort. Daarnaast heb ik veel dorst, vaak een droge mond en heb ik last van gloeien. Het ergste is wellicht het beven. (Ook wel bekend als tremor.)

Ik heb reinigingsschuim voor mijn huid. Ik gebruik ook een fruitzuurlotion. Ik heb ooremulsie voor achter mijn oren. Ik word al jaren behandeld door huidtherapeuten. Ik heb een speciale shampoo. Ik drink heel veel kraanwater. Wanneer ik gloei eet ik gezouten pinda’s om ervoor te zorgen dat mijn Lithiumspiegel daalt. Alleen tegen het beven heb ik niets.

Het is vooral de combinatie van dit alles waar ik nu tegenaan loop. Het is niet één dingetje. Ik had dit alles geaccepteerd, omdat ik dacht dat dit er eenmaal bij hoorde. Dat dit gewoon mijn leven was. Dat ik geen keuze had.

(…)

Die zekerheid ben ik kwijt. Natuurlijk kan ik gewoon doorgaan. Doen alsof ik deze kennis niet tot me genomen heb. Alleen ik wil het gewoon weten. Ik wil weten óf er een methode bestaat. Een methode waarmee ik achterhaal of de Lithiumcarbonaat iets voor mij doet of mij enkel narigheid bezorgd.

Alleen kom ik bij het onderzoek enkel in aanmerking als controle persoon. Ze kunnen mij zelf niet helpen. Daar ben ik mij van bewust. Alleen ik slik nu 20 jaar Lithiumcarbonaat en ik wil het niet nog 10 jaar slikken om er dan pas achter te komen dat ik zonder had gekund. Dat kan ik mezelf niet aan doen. Dat zou ik mezelf nooit vergeven.

… ik leef wel net boven het bestaans-minimum

In dit stuk:

Persoonlijke financiële stresstest

Het eerste verhaal over dit onderwerp

leg ik uit wat ik gedaan heb.

In het vervolgstuk:

Ik ben niet arm! Alleen…

Het tweede verhaal over dit onderwerp

leg ik uit waarom ik mezelf niet arm vind. Daarnaast vertel ik waarom ik de stresstest verlengd heb en wat voor effecten dit heeft gehad op mijn financiën.

In dit stuk lees je waarom ik nooit echt heb beseft dat ik vlak boven het bestaansminimum leef.

Dat is ergens best vreemd, aangezien ik arbeidsongeschikt ben en van een Wajong-uitkering leef. Toch heb ik nooit de indruk gehad dat ik arm was. Alleen als je puur naar mijn inkomen kijkt, 75% van het minimumloon, dan ben ik dat wel.

Er zijn overigens meerdere redenen waarom ik mij nooit arm heb gevoeld. Of, beter gezegd, waarom ik nooit een tekort aan geld heb gehad.

Ten eerste heb ik veel vaste lasten niet. Ik betaal geen gas, elektriciteit, water of huur. Daarentegen betaal ik wel een eigen bijdrage aan het CAK. Nu weet ik niet of dit ooit gelijkwaardig was qua kosten, maar ik verwacht dat dit met de prijsstijgingen / inflatie van de laatste maanden niet meer het geval is, ondanks de prijsplafonds.

Ten tweede ben ik vrij zuinig. Ik vind het daadwerkelijk moeilijk om geld uit te geven aan zaken die ik minder waardevol acht. Daarnaast ben ik over het algemeen niet impulsief en doe ik dus ook bijbehorende aankopen niet. Tenzij ik hypomaan ben, dan verandert dat.

Ten derde heb ik, nadat ik strandde in het VWO, geen dure studie meer gedaan. Al dat geld dat daarvoor gespaard was, is indirect nog steeds tot mijn beschikking.

Ten vierde heb ik een eenpersoonshuishouden. Dat klinkt minder belangrijk en dat is het natuurlijk ook. Totdat je denkt aan reden #2. Aangezien ikzelf bepaal wat ik in huis haal, heb ik hier in grote mate controle over. Het aantal abonnementen dat ik heb, ligt dan ook vrij laag. Voorheen doneerde ik méér dan dat ik geld uitgaf aan sommige abonnementen.

Natuurlijk is er een groot verschil tussen je arm voelen en arm zijn. Ik vind nog steeds van mezelf dat ik niet arm ben. Ik kan zo’n beetje alles kopen dat ik wil. Ja, sommigen zouden zeggen dat ik niet veel wil. Dan zouden ze gelijk hebben.

Althans, dat is natuurlijk hoe je ernaar kijkt. Er zijn genoeg zaken die ik wil. Genoeg dingen die ik wil doen. Naast geldfilosoof kan ik mezelf ook wel tijdfilosoof noemen. Er is een ding met tijd en dat is dat je het niet kunt kopen. Je kunt hoogstens iemand voor je laten werken.

Het moeilijkste dat ik vond om te ontdekken over mezelf tijdens dit proces van de ‘persoonlijke financiële stresstest’ is dat ik geld graag gebruik om zaken (mede) mogelijk te maken en daarbij soms van mijn eigen normen en waarden ben afgestapt. Zo doneerde ik indirect spaargeld. Daarnaast deed ik mee aan crowdfunding projecten waarvan je je af kunt vragen waarom ik dat deed.

Ergens heeft dat te maken met mijn zelfbeeld. Alsof ik het idee heb dat ik al dat geld niet waard ben. Het zou kunnen komen door het feit dat ik er niet voor gewerkt heb. Alleen… ik gun iedereen een basisinkomen, waarom mijzelf dan niet?

Door te doneren gaf ik mezelf het gevoel dat mijn bestaan uitmaakte. Dat er iets zinnigs werd gedaan met mijn geld. Dat mis ik nu. Hierdoor is de nadruk op het doen van zinnige uitgaven nog groter geworden. Tenslotte maak je in kapitalisme vooral impact door wat je juist níet koopt. Laat ik daar nu juist een ster in zijn.

Tegelijkertijd wordt daardoor mijn leven vooral getekend door de zaken die ik allemaal niet doe. Hierdoor heb ik een lage ecologische voetafdruk. Betekent dit dat men mij op die manier zal herinneren? Als een persoon met een lage ecologische voetafdruk?

Dat durf ik te betwijfelen.

Ondanks dat ik arbeidsongeschikt ben en een laag inkomen heb, heb ik in het verleden nooit gekeken naar inkomens van anderen. Daarom heb ik ook nooit opgezocht hoeveel inkomen ik daadwerkelijk had – in vergelijking met anderen. Het is niet in me opgekomen om daarnaar te gaan kijken. Hierdoor wist ik niet beter en dacht ik zelfs dat Wajong 100% minimumloon was, omdat ik er van rond kon komen.

Het voelt nog steeds raar om dat een prestatie van mezelf te zien, gezien de redenen die ik eerder noemde. Mijn zuinigheid verklaart het tenslotte maar deels. Het betekent wél dat dit een vaardigheid is die ik mijzelf eigen heb gemaakt. Daar zou ik op zich trots op mogen wezen. Dat ben ik niet.

Want ik weet natuurlijk niet of ik net zo weinig geld uit zou geven of net zo bewust indien ik méér geld zou hebben. Weinig geld uitgeven als er weinig geld binnenkomt is natuurlijk stukken makkelijker dan geld niet uitgeven dat je wel hebt. Vanaf deze maand, januari 2023, stijgt het minimumloon en dus ook mijn uitkering.

De kwestie die zich nu voordoet is wat ik ga doen met dat beetje extra geld dat nu tot mij beschikking komt. Ga ik mijn extra inkomen zinnig besteden? Zal ik nog steeds spaarzaam zijn?

Zo heb ik al besloten dat ik in plaats van wekelijks per maand ga sparen en dat ik dit bedrag later deze maand met 10% ga verhogen, omdat het minimumloon ook met 10% omhoog gaat. Dat is alleen pas de 23e. Mijn zorgtoeslag is al wel omhoog gegaan – ik kan er bijna mijn hele zorgpremie mee betalen.

Er zal dus nog minstens een 4e stuk komen waarin ik zal vertellen hoe mijn financiën er dan voorstaan.

Wat is een herstelfeest?

Een herstelfeest is een feest waarbij je viert dat je ‘hersteld’ bent.

In dit geval gaat het er om dat ik op woensdag 6 juli 2022 10 jaar opnamevrij ben. De laatste keer dat ik ontslagen ben uit een psychiatrisch ziekenhuis was dan ook op vrijdag 6 juli 2012.

Het is niet zo dat ik gedurende die 10 jaar helemaal stabiel ben gebleven. Verre van zelfs. Het is alleen wel zo dat ik sinds die tijd dus helemáál niet meer opgenomen ben geweest en dat is een prestatie op zich.

Dat heb ik zeker niet alleen gedaan. Tegelijkertijd was het zonder mijn inspanningen zeker niet gelukt. Qua medicatie is er in die tijd ook iets veranderd. Tijdens mijn laatste opname ben ik namelijk begonnen met innemen van Olanzapine.

De combinatie van Lithiumcarbonaat en Olanzapine houdt mij relatief stabiel. De dosering van de Lithium is al jaren hetzelfde en ook de bijbehorende bloeduitslagen zijn al jaren vrij stabiel. Het enige wat nog wel eens aangepast wordt is de dosering van de Olanzapine.

Op het moment dat ik ‘decompenseer’, zoals in 2020, waardoor ik toen mijn verjaardag niet kon vieren, dient de dosering te worden verviervoudigd. In dat jaar hebben we het in eerste instantie slechts verdubbeld, waardoor het juist minder goed ging. Daar hebben we van geleerd en die fout gaan we niet nog een keer maken.

Tijdens mijn herstelfeest, dat op zaterdag 16 juli 2022 plaats gaat vinden, wil ik dan ook stilstaan bij wat ik bereikt heb. Het is niet zonder opofferingen geweest. Er zijn veel zaken die ik moet laten om mijn psychische gezondheid in stand te houden. Zo vermijd ik stress zo graag mogelijk.

Het nare is dat ik ook niet goed kan functioneren zonder druk. Meestal externaliseer ik daarom zaken die ik belangrijk vind naar anderen zodat zij mij er op kunnen wijzen dat ik nog het een en ander wilde bereiken. Gelukkig lukt het mij ook vrij aardig om mijn eigen apparatuur hiervoor te gebruiken. Het is dan ook prettig dat de herinneringen app op mijn telefoon synchroniseert met die van mijn computer.

Mijn herstelfeest heeft overigens ook een andere insteek. Indien ik een feest wil geven omtrent mijn verjaardag in januari, dan dien ik rekening te houden met de volgende factoren: Corona, de bijbehorende maatregelen en de buitentemperatuur. Deze factoren zorgen ervoor dat ik niet langer fatsoenlijk mijn verjaardag meer kan vieren.

Daarom is mijn herstelfeest ook een test. Natuurlijk ben ik mij er van bewust dat de buitentemperatuur in juli ook zo zijn problemen kan geven. Bovendien is het ook een periode waarin veel mensen op vakantie zullen zijn.

Inderdaad, als de test slaagt, dan kan dit herstelfeest een jaarlijks terugkerend iets worden. Dat is een grote ‘als’ overigens. Hiervoor dient er wel aan een aantal voorwaarden voldaan te worden. Die ga ik hier overigens niet benoemen, aangezien dat de uitkomst van de test kan beïnvloeden.

Het feest begint rond 15:00 en zal tot zo’n 21:00 uur duren. Er kan niemand blijven slapen. Het is wel inclusief eten en drinken. Het zal gevierd worden op de binnenplaats van het appartementencomplex waar ik woon.

Er wordt standaard geen alcohol geserveerd, het eten zal van de vegetarische variant zijn. Muziek zal er niet worden gedraaid. Het kan wel zijn dat er, uiteindelijk, spellen gespeeld zullen gaan worden als de context en de situatie zich daarvoor lenen.

Een andere opoffering die ik doe betreft mijn huid. De Lithiumcarbonaat heeft meerdere effecten op mijn huid. Naast de acne, waar ik huidtherapie voor krijg, dien ik 2 shampoos te gebruiken om mijn hoofdhuid te behandelen. Daarnaast heb ik soms ook last van gloeien, wat ik meestal verhelp door zout te consumeren.

Elke dag medicatie slikken vind ik overigens niet zo belemmerend, maar is desalniettemin een opoffering. Het is gewoon opgenomen in een van mijn vele rituelen. Ik ben dan ook al medicijntrouw sinds 2010 – en toen ben ik gestopt terwijl ik al hypomaan of manisch wás. Het was niet de oorzaak van mijn episode, alhoewel het er wel erger door werd.

Om te illustreren wat het woord herstel betekent volgens de herstelbeweging deel ik het volgende citaat:

Herstel is een uniek en ten diepste persoonlijk proces waarin iemand zijn houding, waarden, gevoelens, doelen, vaardigheden en rollen verandert. Herstel is een manier om een bevredigend, hoopvol leven te leiden, met een zinvolle bijdrage aan de gemeenschap, ondanks de beperkingen van de aandoening. Herstel heeft te maken met het ontstaan van een nieuwe betekenis en zin in het leven, terwijl men over de rampzalige gevolgen van een psychiatrische aandoening heen groeit.

Een paar jaar geleden moest ik voor een cursus een herstelverhaal schrijven. Dat verhaal, dat hier te lezen is, eindigde ik met deze woorden:

Lang was ik bang voor mezelf en wat ik mij, mezelf en mijn omgeving aan kon doen.
Tegenwoordig ben ik nieuwsgierig naar wat ik de wereld allemaal nog te bieden zal hebben.

Inmiddels kan ik stellen dat ik steeds beter aan het ontdekken ben waarin ik waardevol ben. Ik ben tevreden met mijn leven. Ik ben gelukkig. Ik draag bij.

Wanneer je iets wil in het leven, maar het niet kunt, kun je twee dingen doen. Je kunt zorgen dat je meer kunt of je zorgt ervoor dat je minder wilt. Ik heb in mijn leven er vaak voor gekozen om minder te willen.

Ondanks dat vind ik het best frustrerend dat ik minder gedaan krijg dan anderen. Helaas moet ik echter rekening houden met mijn tempo. Dit probeer ik te compenseren met mijn zorgvuldigheid. Wat precies hetgeen is wat ik kwijtraak als ik ontremd raak.

Dus stabiel blijven is iets wat altijd in mijn achterhoofd mee zal spelen. Het is dan ook fijn dat er veel mensen in mijn leven zijn die mij scherp kunnen houden en in de smiezen hebben hoe het met mij gaat.

Want hersteld zijn is geen doel op zich, het is ook een middel. Een middel waardoor je beter kunt functioneren. Een middel waar je altijd op moet letten en dat altijd je aandacht vereist. Het is een soort van ijkpunt, waardoor je kunt zeggen dat je iets bereikt hebt.

Dat gegeven wil ik graag vieren op mijn herstelfeest.

De zonnige kant – momentopname #1

Gaat het goed?

Het gaat goed.

Voorheen als mensen vroegen hoe het ging dan was ik schuchter met zeggen: “Goed”.

Het is namelijk vaak zo geweest dat dit maar tijdelijk was. Dan ging het wel daadwerkelijk goed met mij, op dat moment, maar daarna niet meer. Dan ging het vervolgens daarna ’te goed’.

In mijn geval betekent ’te goed’ dat ik ontremd word. Aangezien dat bij mij betekent dat ik vervolgens hypomaan word, is dat niet iets waar ik vrolijk van word. Dat dient dan weer bestreden worden met medicatieverhoging en mezelf thuis opsluiten en een manier vinden om mijn energie te kanaliseren.

Er is dus een reden waarom ik voorheen niet zo snel zei dat het goed was. Dat durf ik nu wel te zeggen, omdat anderen het eerder vaststelden. Dat wil zeggen, het gaat al langere tijd goed met mij. Dat is natuurlijk positief.

Tegelijkertijd is het natuurlijk handig om vast te leggen waarom het nu goed met mij gaat. Zodat ik later, als het weer wat minder met mij gaat, deze blogbijdrage terug kan lezen en goed kan duiden waarom het dan bijvoorbeeld weer wat minder met mij gaat.

Aangezien ik een hoge mate van zelfkennis bezit en door de decennia heen ook al aardig bekend ben geraakt met mijn bipolaire stoornis, is het voor mij ondergemiddeld lastig om vast te stellen waarom het goed met mij gaat.

Zo ervaar ik weinig stress. Dat is het belangrijkste. Omgaan met stress is lastig, zeker als het te maken heeft met onzekerheid.

Mijn emotie en ratio zijn niet in conflict met elkaar. Ze kibbelen af en toe wel wat met elkaar, maar over het algemeen zijn de interne dialogen die ik ervaar zelfs constructief te noemen. Ja, ik zou dan ook zeggen dat ik gelukkig ben.

In mijn persoonlijke leven heb ik weinig tot geen zorgen. Als ik me al zorgen maak, dan is dat via proxy. Dan maak ik me zorgen over naasten. Door de jaren heen heb ik een manier gevonden waarmee ik in dat soort situaties enige afstand kan nemen, zodat ik behulpzamer ben.

Ik maak onderdeel uit van een geheel. Dat doet natuurlijk iedereen. In dit geval bedoel ik vooral mijn werk voor Stichting Ons Geld en Simpol. Aangezien bewustwording iets is waar ik dagelijks aan werk en tevens ook mee worstel is het fijn dat ik een duidelijk afgebakende taak lever op dit gebied.

Fijne spullen. Als cyber-hippie heb ik gebruiksvoorwerpen. Als iemand die zich bewust bezig houdt met het behouden en/of verlagen van mijn ecologische voetafdruk vind ik het soms wel lastig dat ik een gamer en gadgetfreak ben. Gelukkig lukt het mij redelijk om spullen die ik koop daadwerkelijk ook te gebruiken.

Mijn materialisme stoort me soms wel eens. Inmiddels is het niet meer iets waar ik mee zit. Van sommige zaken kun je gewoon heel vrolijk worden als je ze eenmaal bezit. Van anderen word je nog vrolijker als je ze gebruikt. Ik heb gewoonlijk zorgvuldig gekozen voor de apparaten die ik heb.

Als geld filosoof moet ik tevens ook erkennen dat ik leuke dingen kan doen met het geld dat mij ‘gegeven’ is in het leven. Ondanks mijn lage inkomen ben ik goed in staat om leuke ervaringen op te doen, onder andere omdat ik goed ben in sparen.

Een andere reden dat het goed met mij gaat, is de dagelijkse gang van zaken. Over het algemeen gaat het opstaan goed, is mijn zelfverzorging tamelijk in orde en leer ik nog steeds nieuwe dingen, bijvoorbeeld bij het koken.

Het is dus een combinatie van ‘gebrek aan negatieve vrijheden’ en enkele ‘positieve vrijheden’ die mijn leven heel goed maken. Op de stress na, is er ook lastig een volgorde in te maken.

Zoals ik weleens in een ander stuk heb geschreven, voelt het alsof er een tijdperk gaat komen waarin de wereld mij veel biedt en dat ik de wereld nog veel te bieden kan gaan hebben.

Herstellen doe je zelf – bloemlezing

Tijdens de cursus ‘Herstellen doe je zelf’ die ik volgde was het de bedoeling dat ik een collage zou maken. Dat heb ik niet gedaan indertijd. Ze vroegen mij of ik op een andere manier iets kon delen over mijn herstel en ik wees ze op deze website.

Op dit blog staat het een en ander over herstel. Vooralsnog heb ik nooit de moeite genomen om te bekijken wat voor bruikbaars er tussen staat, maar ik ga kijken of ik leuke citaten kan vinden in mijn eigen werk.

Aangezien ik gebruik maak van Creative Commons dien ik wel te verwijzen naar mijn eigen werk, maar wees gerust, het meeste zal wel gewoon op dit blog staan. Uiteindelijk ook met linkjes. Daar gaan we:

Het zijn die kleine momenten waarop je voelt dat je leeft, die het leven heel erg mooi maken. De momenten waarop je gelukkig bent, tevreden. De momenten waarop iets lukt, dat je iets bereikt hebt.
uit: Het gevoel dat je leeft [Quli]

Leren van je eigen fouten is één ding, maar leren van de fouten van anderen is iets totaal anders. Voordat je zoiets überhaupt kunt doen, dien je je af te vragen waarom mensen de dingen doen die ze doen. Dat alleen al kan een dagtaak zijn en observeren is een methode om daar te komen.
uit: Interne Dialoog [Quli]

Reflecteren op een verhaal vind ik namelijk heel belangrijk. Wanneer je dit namelijk niet doet, boet het verhaal in kracht in. Misschien gaat de boodschap van het verhaal helemaal verloren of benadert het enkel je onderbewuste.
uit: De kracht van verhalen

Iemand die me accepteert zoals ik ben en graag wil weten wat dat inhoudt.
uit: “Ga je mee dansen?”

Laat ik daar mezelf nu maar aan houden. Dat mensen mij over het algemeen goed gezelschap vinden en dat ik niet veel moeite hoef te doen om hun vriendschap of liefde te krijgen, want zoals gezegd: meedoen is belangrijker dan winnen.
uit: Een illusie armer en een goede vriendschap rijker

Zoals in het filmpje wil ik hiermee vooral benadrukken dat het gaat om opkomen voor jezelf. Geef aan dat je de strijd durft aan te gaan. Beken kleur. Laat de wereld weten wat jij ervan vindt. Wanneer je dat gedaan hebt, kun je je gaan concentreren op de manier waarop je verandering wilt bewerkstelligen. Oplossingen zijn namelijk het probleem niet, het is maar welke kant je wilt dat we gaan.
uit: Eerst moet je boos worden

Ik weet niet wat ik ben. Ik weet wel waar ik voor sta, maar verder dan filosoof kom ik amper als iemand mij vraagt wat mij mij maakt. Ik ben een Pokémaniac, een geld filosoof, een receptionist, een ICT-er, een vriend, een broer, een zoon. Een twijfelaar, een hippie, een denker, een speler. Ik ben aardig, ik kan goed luisteren, ik ben lief, ik wil vrede. Ik hou van muziek en van dansen, ik kan goed uitleggen, ik heb geduld, ik ben traag.
uit: De gevolgen van Gelukzaligheid [Quli]

Niemand weet hoe het is om iemand anders te zijn, hoe graag ze dat ook zouden willen of hoeveel levenservaring ze ook hebben. Het is gewoon niet mogelijk – je kunt niet in iemands hoofd kijken. Helaas weerhoudt dat men er niet van om het te proberen.
&

Hierdoor leef ik, gelukkig zelden, in intense onzekerheid. Aangezien ik meer verlang van mezelf dan dat ik kan leveren. Ik ben niet lief voor mezelf. Dus in die zin zorg ik niet goed genoeg voor mezelf.
uit: Wat ben ik waard?

Deze citaten zijn natuurlijk vooral gekozen in het kader van herstel. Een paar andere citaten hebben het daarom niet gehaald. Ik vind het mooie citaten, dus over een tijdje (jaren?) ga ik dit nog eens doen.

Wat ben ik waard?

Altijd als ik mezelf verlies en verdrink in zelfmedelijden vraag ik mij af wat ik waard ben. Tot op zekere hoogte doe ik dat om mezelf te kwellen. De voornaamste reden is echter dat ik het antwoord niet weet.

Dat is pijnlijker dan het kwellen in zulke mate dat ik daar echt aan onderdoor kan gaan. Qua losse omschrijvingen kom ik er overigens best ver hoor, wat ik waard ben. Alleen neem ik daar geen genoegen mee. Het kan zijn dat ik streng ben voor mezelf en dat ik mijn idealen omlaag zou moeten schroeven.

Het is alleen wel zo dat die idealen mij maken tot wat ik ben. Veel meer dan dat ik bijvoorbeeld gemberkleurig haar heb. In wezen ben ik nog steeds op zoek naar mezelf. De eerder genoemde idealen schetsen namelijk slechts een kader, ik ben zelf verantwoordelijk voor het invullen daarvan.

Niemand weet hoe het is om iemand anders te zijn, hoe graag ze dat ook zouden willen of hoeveel levenservaring ze ook hebben. Het is gewoon niet mogelijk – je kunt niet in iemands hoofd kijken. Helaas weerhoudt dat men er niet van om het te proberen.

Gelukkig zijn er ook genoeg mensen die genoegen nemen met een benadering zonder dat ze daadwerkelijk weten hoe iemand is en zonder aannames te doen hoe die persoon in een bepaalde situatie zou reageren.

Alleen… wat nu als je jezelf niet snapt? Als je keuzes maakt waarvan je later niet weet waarom je precies die stap hebt genomen? Terwijl je over het algemeen niet impulsief bent en alles kunt onderbouwen?

Natuurlijk snappen wel meer mensen zichzelf niet. Bovendien vertonen wel meer mensen tegengesteld gedrag op zo’n manier dat het lijkt dat ze last hebben van een interne paradox. Ons onvoorspelbare karakter is wellicht juist datgene dat ons menselijk maakt, maar dat is een ander onderwerp.

Zou ik mezelf beter kunnen waarderen als ik mezelf beter zou snappen? In grote lijnen snap ik wel de dingen die ik doe op kleine schaal, maar als ik naar het grotere geheel moet kijken dan vind ik mezelf vrij terughoudend. Ik weet wel wat ik wil bereiken, maar ik stel me heel afhankelijk op. Alsof ik dus niet weet wat ik wil.

Kort gezegd komt het er op neer dat ik, nog altijd, bang ben om mezelf te zijn. Dat is vrij gek, want in zekere zin ben ik daar best goed in – in mezelf zijn. Dat lijkt alleen dus heel afhankelijk te zijn van de context. Dat is alleen ook niet bepaald iets nieuws. Dat geldt voor iedereen.

Mezelf presenteren is waar het vaak op stuk loopt. Ik ben dan bang voor de reactie van de ander, waardoor ik mezelf dus afwijs voordat ik überhaupt de ander een kans heb gegeven om mij te kunnen beoordelen. Daarmee veroordeel ik mezelf dus.

Hierdoor leef ik, gelukkig zelden, in intense onzekerheid. Aangezien ik meer verlang van mezelf dan dat ik kan leveren. Ik ben niet lief voor mezelf. Dus in die zin zorg ik niet goed genoeg voor mezelf.

Het zijn vaak kleine luxe problemen waardoor dit soort zaken naar de oppervlakte komen. Die dienen dan als katalysator. Ik vind namelijk dat luxe problemen geen echte problemen zijn. Dat ik mij aanstel. Terwijl luxe problemen ook problemen zijn. Weliswaar in een andere schaal, maar toch.

Het is dan ook niet zo alsof ik geen echte problemen ken en alsof ik me niet bezig houd met wereldproblematiek. Het is alleen pas wanneer mijn eigen kleine systemen bedreigd worden dat ik slechter begin te functioneren. Soms lijkt het dan alsof ik enkel uit systemen besta. Dat een herstart van mezelf voldoende zou zijn om mij weer op ‘het juiste pad’ te krijgen!

Zo is het natuurlijk niet, maar mijn systemen herprogrammeren kost me wel ontzettend veel tijd, energie en moeite. Zelden geld gelukkig, dus dat scheelt weer, maar soms zou ik willen dat het me enkel geld kostte – zoveel moeite kost het me!

Ik ben ook bang om die moeite te doen. Ik zie er echt tegenop. Liever behoud ik de systemen die ik gebruik dan dat ik ze aanpas of tijdelijk uitschakel. Die systemen geven mij namelijk zekerheid, houvast. Als die systemen niet meer toereikend zijn, dan neem ik graag de tijd om die systemen aan te passen, zodat ik er weer op kan bouwen. Wanneer ik die tijd niet toebedeeld krijg, dan loop ik vast.

In welke mate bepalen die systemen wie ik ben of wat ik waard ben? Er is natuurlijk een bepaalde wisselwerking tussen mijzelf en mijn systemen. Dat is zeker zo, maar veel van die systemen zijn gebaseerd op de waardes die ik koester. Alleen dien ik wel zo flexibel te zijn dat ik situaties voorrang geef op de systemen die ik gebruik.

Ironisch genoeg komt het ook voor dat ik me té flexibel opstel waardoor ik me niet houd aan de systemen die ik voor mezelf heb opgesteld. Alleen heeft dit vaak enkel effect op wat ik doe in mijn eentje in mijn vrije tijd op mijn appartement, waardoor het effect soms pas later tot uiting komt door middel van onbeantwoorde e-mails. Ik wil dan vaak alsnog doen wat eerst niet lukte.

Ik vind het dan ook moeilijk om zaken die niet gelukt zijn te laten voor wat ze zijn. Ik wil ze dan alsnog doen, terwijl ik weet dat ik moet snijden. Ik ben altijd bang dat ik iemand tekort doe door iets dat ik niet gedaan heb. Ja, dat kan ik ook zelf zijn, dus ergens bestaat er wel een mate van eigen waarde, maar dat is vaak indirect.

Het zou zelfs zo kunnen zijn dat wat ik voor mezelf doe dat ik dat minder waardeer dan wat een ander voor mij doet. Ergens klinkt dat heel natuurlijk, maar niet als ik de activiteiten die ik voor mezelf doe maar voor lief neem.

Sommigen zeggen dat je uiteindelijk alleen bent op de wereld. Dat je alleen komt & alleen gaat. Hoewel dat natuurlijk in zekere zin klopt, ben ik het met de strekking daarvan geheel oneens. Je bent hier voor anderen. De wijze waarop ik mij hier toe verhoud is niet altijd duidelijk, want ik lijk er niet altijd naar te handelen.

Ik wil namelijk meer zijn dan een goed persoon. Ik wil de wereld beter achterlaten dan dat ik hem gevonden heb. Het gaat mij er niet om een voetnoot te worden in geschiedenisboeken of om ‘aan de goede kant van de geschiedenis’ te staan. Ik wil ook niet iedereen overtuigen van mijn beweegredenen, maar het zou fijn zijn als ik iemand vond die snapte waarom ik dit allemaal zo belangrijk vond en mij waardeerde.

Het lijkt er namelijk op dat ik mijzelf die waardering niet kan geven, hoe nobel mijn doelen ook mogen zijn, op zichzelf zijn ze niet genoeg. Alsof er zonder die externe aandacht geen groei meer zit in mij. Natuurlijk realiseer ik me dat dit dermate wanhopig overkomt dat het lijkt alsof ik op elke oprechte aandacht reageer met affectie, maar dat is niet erg, want dat is namelijk zo.

Gelukkig is mijn mensenkennis wel van dusdanige aard dat ik weet wanneer iemand interesse in mij heeft. Helaas kan dat geregeld niet gezegd worden voor de mate waarin iemand interesse in mij heeft. Ook al is die positief, nog kan dat wel eens zó verkeerd gaan, dat ik er helemaal ontregeld door raak.

Een gevoel van eigenwaarde. Mezelf waarderen. Houden van Johan. Als ik mezelf meer zou willen ontwikkelen dan is dat het voornaamste wat ik moet doen. Alleen, hoe doe je dat?