Tag: Hoop

Een gemeenschappelijke vijand

De Mensheid is bij elkaar gekomen om een virus uitbraak te bestrijden. We zitten allemaal in het schip. We kunnen allemaal aangestoken worden. Velen van ons zitten in isolatie.

Sinds ik bekend ben met deze situatie doet het me denken aan iets waar ik ooit om hem gevraagd. Dat was een gemeenschappelijke vijand. Dat is namelijk hetgeen we nodig hebben om meer tot elkaar te komen.

Laat het duidelijk zijn, ik heb niet om de huidige situatie gevraagd! Alleen ben ik wel van mening dat het handig is om gebruik te maken van de situatie om veranderingen door te voeren ten behoeve van ons bestaan op Aarde.

Er valt namelijk nogal wat af te dingen aan ons bestaan op Aarde. Als ik alle problemen op gaan noemen die enkel en alleen al ontstaan zijn door onze manier van omgaan met geld dan ben ik al een tijdje bezig. Natuurlijk zijn er ook problemen die niet direct door (onze omgang met) geld worden veroorzaakt. Alleen is het dan wel vaak zo dat die problemen minder nijpend zouden zijn als geld in zichzelf geen probleem zou zijn.

Het ‘leuke’ van deze crisis is dan ook dat geld op zichzelf geen probleem meer lijkt te zijn. Er wordt alles op alles gezet om onze volksgezondheid te behouden. Mooi om mee te maken dat er tóch iets boven de economie gaat.

Laten we onszelf daaraan herinneren als we volgend jaar verkiezingen hebben. In een tijden van crisis is er geld. Spontaan. Alsof het aan een boom groeit.

Het ironische is dan ook wel dat geld daadwerkelijk, door ons mensen, geschapen wordt. In tegenstelling tot het vuur, dat natuurlijk is en het wiel, dat we hebben afgekeken van de natuur, is geld zo kunstmatig als iets.

Natuurlijk wil dat niet zeggen dat het daardoor geen effect meer heeft. Het punt is dat het enkel effect heeft als wij willen dat het effect heeft. Geld is een sociaal construct. Wij bepalen zelf wat er mee doen. Dat geldt ook voor de manier waarop geld ontstaat. Het is tenslotte onze schepping.

Laten we met elkaar afspreken dat geld ons niet meer in de weg gaat zitten. We gaan het verhaal achter geld herschrijven. Hoe gaan we dat doen?

Simpelweg door aan te geven wat we willen. We gaan aangeven wat we willen bereiken en bedenken daarná wat we daarvoor nodig hebben. Als dat geld is dan maken we daar geld voor. Heeft dat geld zijn functie gehad en is het niet meer nuttig? Dan halen we het weer uit het systeem.

In plaats van dat we belastingen gaan betalen om geld te verzamelen gaan we belastingen heffen om geld uit het systeem te halen dat overbodig is geworden.

Geld wordt dan in omloop gebracht indien we dat nuttig achten. Geld is er dan ‘om er te zijn’ zoals de oorspronkelijke betekenis van ‘fiat geld’ betekent ‘laat het er zijn’.

Natuurlijk is het dan heel belangrijk om te bepalen hoe er geld in omloop wordt gebracht en wie dat gaat doen en onder welke omstandigheden en in welke context. Daarvoor hebben we een vierde of vijfde macht nodig. Een monetaire autoriteit die uitsluitend over (de samenstelling van) de geldhoeveelheid gaat die in omloop is in een economie.

Waarom dienen we hiervoor een gemeenschappelijke vijand te hebben? Nou, eigenlijk hebben we die helemaal niet nodig. Dat is uitsluitend om ons er op te wijzen dat we samen met onze medemens de wens kunnen uitspreken dat we een andere samenleving willen hebben.

Dát is uiteindelijk waar politiek over gaat. De strijd tussen ideeën. Welk idee werkt het beste voor zo veel mogelijk mensen? Hoe voorkom je dat een kleine minderheid het verpest voor de rest?

Het is stuitend om te zien hoeveel er kapot wordt gemaakt in de naam van een idee. Bedenk dan ook dat er een hoop kan worden gemaakt in de naam van een idee. Hopen liggen alleen op straat. Het is aan ons om te handelen naar onze ideeën en ons opnieuw gaan verbeelden hoe mooi het leven kan zijn op Aarde.

“Denk je dat het mogelijk is om de wereld realistisch te zien en niet depressief te zijn?”

Deze vraag werd mij gesteld door een goede vriendin van me. Mijn eerste antwoord was: “Jazeker”. Daar nam ze, terecht, alleen geen genoegen mee. Vandaar dat ik dit nu typ, want ik ga uitleggen hoe ik dit nu zie.

Laat ik voorop stellen dat het mij niet is gelukt, indertijd. Het is heel moeilijk om jezelf staande te houden als je beseft hoe de wereld in elkaar steekt. Dat wil alleen niet zeggen dat het niet mogelijk is. Je moet alleen wel heel stevig in je schoenen staan en zelfs dan…

Een van de weinige overtuigingen die je dient te bezitten is een ongelooflijk geloof (in de vooruitgang van) / (in) de mensheid. Statistisch gezien gaat het ons steeds beter af. Tegelijkertijd leven we op geleende tijd. We zijn de aarde aan het uitputten op zo’n tempo die we letterlijk niet vol kunnen houden.

De vraag is hoe we daarmee om dienen te gaan. Bedenk je vooral dat het lijden in onze huidige wereld niet groter is dan het voorheen is geweest. We zijn er ons sufweg alleen meer bewust van. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat we onze kop in het zand moeten steken. Ik wil er vooral mee zeggen dat de mensheid al wel eens eerder grote problemen heeft overleefd.

“Resultaten behaald in het verleden bieden geen garantie voor de toekomst, maar bieden wel (ijdele) hoop.”

Natuurlijk weet ik niet om wat voor hoop het hier gaat, maar er zijn gewoon heel veel lichtpuntjes. Het is alleen lastig om ze te zien. Bovendien zijn ze ook nog eens slecht op waarde te schatten. Om zo’n periode als de huidige te ‘overleven’ dien je te beseffen dat, ondanks alles, de wereld het leven waard is.

Dat is alleen vrij lastig. Het overkoepelende model dat nu gehanteerd wordt, neoliberalistisch hyperkapitalisme, biedt gewoon weinig zingeving uit zichzelf. Dat moeten wij mensen zelf doen. Dat is alleen zo’n grote verantwoordelijkheid dat je daar zelf haast al depressief van wordt.

Mijn voorstel, mijn ideaal, is dan ook om ervoor te zorgen dat dit model afgedankt wordt door ervoor te zorgen dat de factor kapitaal minder belangrijk wordt. Als we geld kunnen hervormen, dan verandert het hele stelsel, mits het goed gedaan wordt. Natuurlijk betekent dat iets ‘kan’ natuurlijk niet meteen dat iets gebeurt, maar het geeft mij wel een goed doel in het leven. Iets om voor te streven.

In zekere zin is het dus wel heel belangrijk om ergens in te geloven, want je kunt niet wéten dat het goed komt. Je hebt enkel je geloof. Dat doet mij dan weer denken aan ‘vertrouwen hebben in de economie’, maar dat is een heel ander onderwerp.

Klaarblijkelijk heb ik geen concreet voorbeeld waaruit blijkt dat dit vertrouwen ergens op gestoeld is. Het is alleen wel zo dat dit geloof mij staande houdt. Alleen als je net ontdekt hoe de wereld in elkaar steekt, kan het nogal overweldigend zijn.

Daarom is het wel mogelijk dat iemand zich staande houdt tijdens die ontdekkingstocht, maar niet waarschijnlijk. Om te beginnen dient iemand dus al een hoop zelfvertrouwen hebben, geloven dat het goed komt en het leed van anderen kunnen ‘weerstaan’. Als je erg empathisch bent, is dit vrij lastig.

Depressie lijkt mij niet het grootste probleem waar dit alles toe kan leiden. Apathie is nog veel erger. Mensen gaan gewoon door met hun leven alsof er niets verandert is, alsof ze niet geraakt zijn door wat ze hebben geleerd.

Het is namelijk sufweg geen probleem meer als iedereen zou erkennen wat het probleem was. Als iemand dus de wereld realistisch ziet, goed in zijn of haar schoenen staat, vertrouwen heeft in de mensheid, zich realiseert dat wij ook andere problemen hebben opgelost, dan hoeft die persoon helemaal niet depressief te worden.

Boosheid is logischer. Tenslotte is dat hetgeen wat verandering kan veroorzaken – samen met liefde voor de mensheid. Veel van onze problemen hebben we zelf geschapen en kunnen we dus ook zelf oplossen. Dat de natuur nu aangeeft dat we moeten opschieten, is misschien net die externe motivatie die wij nodig hebben om ervoor te zorgen dat wij op deze planeet kunnen blijven met z’n allen.