Boekrecensie: ‘The End of Scarcity’

Vandaag heb ik het boek ‘The End of Scarcity‘ van Kristen Ragusin uitgelezen. In deze recensie ga ik proberen uit te leggen waarom ik het zo’n fantastisch boek vind. Het is een vorm van creatieve non-fictie.

Het boek gaat over twee personen. De ik-persoon is Kristen zelf. De andere is Sam, mijn favoriete personage. Samen gaan ze op onderzoek naar hoe geld werkt, waarbij veel aandacht wordt gegeven aan waarom geld als schuld zo slecht werkt.

Doordat het boek voornamelijk bestaat uit gesprekken en er geen formules, tabellen of sommen in voorkomen is het super toegankelijk en leest het fantastisch. Het enige jammere is dat het boek in het Engels is. Als het aan mij ligt komt daar snel verandering in.

In het begin van het boek staat een citaat dat vertaald als volgt gaat:

Er is niets met meer kracht dan een idee waarvan de tijd is gekomen.

Victor Hugo

Dit gaat daadwerkelijk op voor het boek. Indien genoeg mensen te weten komen wat er in het boek staat dan kunnen we als Mensheid daadwerkelijk een nieuwe periode ingaan. De samenleving kan zich dan opnieuw uitvinden.

Het boek beslaat 16 hoofdstukken. In deze hoofdstukken komen allerlei facetten van het geldstelsel in de Verenigde Staten en andere landen naar voren. Er wordt zelfs specifiek benoemd waarom het ontwerp van het geldstelsel van de eurozone zo slecht is.

Al meer dan 10 jaar houd ik mijzelf bezig met het onderwerp ‘geld’ en toch heeft dit boek mij op veel vlakken weten te verbazen. Vooral hoe makkelijk het lijkt te zijn om gegevens tot je te nemen als 2 mensen in een boek de dialoog met elkaar aangaan. Dat ze het bijna voortdurend met elkaar eens zijn, is niet eens storend, omdat ze steeds zinnige zaken zeggen.

Het boek neemt je aan de hand. Het legt uit wat er mis is met de manier waarop we omgaan met geld. Sterker nog, het beargumenteert dat, wat wij als ‘geld’ zien, strikt genomen niet eens geld is. Bovendien legt het boek ook nog eens uit dat niemand hier schuldig aan is. Dat iederéén er baat bij heeft als we het huidige stelsel achter ons laten.

Gek genoeg geeft het boek ook aan dat het een kwestie van tijd is. Het honderdste aap effect zou hier toe leiden. Dit is een van de weinige punten waar ik kritiek op het boek heb, want dat effect is nooit wetenschappelijk bewezen.

Toch lijkt het me voor de hand liggend dat wanneer meer mensen het boek gaan lezen het gedachtegoed zichzelf als een olievlek zal gaan verspreiden. Puur omdat de kennis die dit boek bevat erg indrukwekkend is.

Terwijl ik deze recensie aan het schrijven ben, begint nog steeds, beetje bij beetje, bij mij binnen te sijpelen hoe groot de impact van dit boek kan gaan worden. Het boek mag overigens dan wel toegankelijk zijn, ik heb er wel 12 uur over gedaan om het te lezen. Neem dus de tijd om het te lezen, want de kans dat het je nieuwe inzichten opdoet tijdens het lezen is aanzienlijk.

Iedereen die wil weten waarom de wereld geregeerd wordt door geld, kan ik dit boek aanraden. Je zult begrijpen waarom de verandering noodzakelijk is én waarom de komende veranderingen nu pas plaats kunnen vinden. Geld is verre van neutraal.

Tijdens het lezen heb ik gebruik gemaakt van het EPUB e-book.

… ik leef wel net boven het bestaans-minimum

In dit stuk:

Het eerste verhaal over dit onderwerp

leg ik uit wat ik gedaan heb.

In het vervolgstuk:

Het tweede verhaal over dit onderwerp

leg ik uit waarom ik mezelf niet arm vind. Daarnaast vertel ik waarom ik de stresstest verlengd heb en wat voor effecten dit heeft gehad op mijn financiën.

In dit stuk lees je waarom ik nooit echt heb beseft dat ik vlak boven het bestaansminimum leef.

Dat is ergens best vreemd, aangezien ik arbeidsongeschikt ben en van een Wajong-uitkering leef. Toch heb ik nooit de indruk gehad dat ik arm was. Alleen als je puur naar mijn inkomen kijkt, 75% van het minimumloon, dan ben ik dat wel.

Er zijn overigens meerdere redenen waarom ik mij nooit arm heb gevoeld. Of, beter gezegd, waarom ik nooit een tekort aan geld heb gehad.

Ten eerste heb ik veel vaste lasten niet. Ik betaal geen gas, elektriciteit, water of huur. Daarentegen betaal ik wel een eigen bijdrage aan het CAK. Nu weet ik niet of dit ooit gelijkwaardig was qua kosten, maar ik verwacht dat dit met de prijsstijgingen / inflatie van de laatste maanden niet meer het geval is, ondanks de prijsplafonds.

Ten tweede ben ik vrij zuinig. Ik vind het daadwerkelijk moeilijk om geld uit te geven aan zaken die ik minder waardevol acht. Daarnaast ben ik over het algemeen niet impulsief en doe ik dus ook bijbehorende aankopen niet. Tenzij ik hypomaan ben, dan verandert dat.

Ten derde heb ik, nadat ik strandde in het VWO, geen dure studie meer gedaan. Al dat geld dat daarvoor gespaard was, is indirect nog steeds tot mijn beschikking.

Ten vierde heb ik een eenpersoonshuishouden. Dat klinkt minder belangrijk en dat is het natuurlijk ook. Totdat je denkt aan reden #2. Aangezien ikzelf bepaal wat ik in huis haal, heb ik hier in grote mate controle over. Het aantal abonnementen dat ik heb, ligt dan ook vrij laag. Voorheen doneerde ik méér dan dat ik geld uitgaf aan sommige abonnementen.

Natuurlijk is er een groot verschil tussen je arm voelen en arm zijn. Ik vind nog steeds van mezelf dat ik niet arm ben. Ik kan zo’n beetje alles kopen dat ik wil. Ja, sommigen zouden zeggen dat ik niet veel wil. Dan zouden ze gelijk hebben.

Althans, dat is natuurlijk hoe je ernaar kijkt. Er zijn genoeg zaken die ik wil. Genoeg dingen die ik wil doen. Naast geldfilosoof kan ik mezelf ook wel tijdfilosoof noemen. Er is een ding met tijd en dat is dat je het niet kunt kopen. Je kunt hoogstens iemand voor je laten werken.

Het moeilijkste dat ik vond om te ontdekken over mezelf tijdens dit proces van de ‘persoonlijke financiële stresstest’ is dat ik geld graag gebruik om zaken (mede) mogelijk te maken en daarbij soms van mijn eigen normen en waarden ben afgestapt. Zo doneerde ik indirect spaargeld. Daarnaast deed ik mee aan crowdfunding projecten waarvan je je af kunt vragen waarom ik dat deed.

Ergens heeft dat te maken met mijn zelfbeeld. Alsof ik het idee heb dat ik al dat geld niet waard ben. Het zou kunnen komen door het feit dat ik er niet voor gewerkt heb. Alleen… ik gun iedereen een basisinkomen, waarom mijzelf dan niet?

Door te doneren gaf ik mezelf het gevoel dat mijn bestaan uitmaakte. Dat er iets zinnigs werd gedaan met mijn geld. Dat mis ik nu. Hierdoor is de nadruk op het doen van zinnige uitgaven nog groter geworden. Tenslotte maak je in kapitalisme vooral impact door wat je juist níet koopt. Laat ik daar nu juist een ster in zijn.

Tegelijkertijd wordt daardoor mijn leven vooral getekend door de zaken die ik allemaal niet doe. Hierdoor heb ik een lage ecologische voetafdruk. Betekent dit dat men mij op die manier zal herinneren? Als een persoon met een lage ecologische voetafdruk?

Dat durf ik te betwijfelen.

Ondanks dat ik arbeidsongeschikt ben en een laag inkomen heb, heb ik in het verleden nooit gekeken naar inkomens van anderen. Daarom heb ik ook nooit opgezocht hoeveel inkomen ik daadwerkelijk had – in vergelijking met anderen. Het is niet in me opgekomen om daarnaar te gaan kijken. Hierdoor wist ik niet beter en dacht ik zelfs dat Wajong 100% minimumloon was, omdat ik er van rond kon komen.

Het voelt nog steeds raar om dat een prestatie van mezelf te zien, gezien de redenen die ik eerder noemde. Mijn zuinigheid verklaart het tenslotte maar deels. Het betekent wél dat dit een vaardigheid is die ik mijzelf eigen heb gemaakt. Daar zou ik op zich trots op mogen wezen. Dat ben ik niet.

Want ik weet natuurlijk niet of ik net zo weinig geld uit zou geven of net zo bewust indien ik méér geld zou hebben. Weinig geld uitgeven als er weinig geld binnenkomt is natuurlijk stukken makkelijker dan geld niet uitgeven dat je wel hebt. Vanaf deze maand, januari 2023, stijgt het minimumloon en dus ook mijn uitkering.

De kwestie die zich nu voordoet is wat ik ga doen met dat beetje extra geld dat nu tot mij beschikking komt. Ga ik mijn extra inkomen zinnig besteden? Zal ik nog steeds spaarzaam zijn?

Zo heb ik al besloten dat ik in plaats van wekelijks per maand ga sparen en dat ik dit bedrag later deze maand met 10% ga verhogen, omdat het minimumloon ook met 10% omhoog gaat. Dat is alleen pas de 23e. Mijn zorgtoeslag is al wel omhoog gegaan – ik kan er bijna mijn hele zorgpremie mee betalen.

Er zal dus nog minstens een 4e stuk komen waarin ik zal vertellen hoe mijn financiën er dan voorstaan.