De kracht van verhalen

Verhalen zijn er om verteld te worden. De manier waarop een verhaal verteld wordt, is bepalend hoe de boodschap van dat verhaal overkomt. De boodschapper is daaraan ondergeschikt. Sterker nog, bij veel verhalen is het niet eens duidelijk wie het als eerste vertelde.

Tegelijkertijd zijn er ook tal van verhalen die worden verteld door de mensen die ze ook zelf daadwerkelijk meegemaakt hebben. Helaas wil dat niet zeggen dat er dan beter naar deze verhalen geluisterd wordt. Daarom is het soms beter als verhalen worden omgezet in fictie, dat kan beter zijn voor de boodschap.

Het gevaar daaraan is alleen dat sommigen dan van mening zijn dat het dan enkel nog slechts vermaak is. We horen gedurende een dag tegenwoordig zoveel verhalen dat we sufweg niet de tijd hebben om aan elk verhaal evenveel aandacht te geven. Dat stemt mij treurig.

Reflecteren op een verhaal vind ik namelijk heel belangrijk. Wanneer je dit namelijk niet doet, boet het verhaal in kracht in. Misschien gaat de boodschap van het verhaal helemaal verloren of benadert het enkel je onderbewuste.

Qua fictie blijven mij sommige verhalen uit mijn jeugd mij erg bij. Het verhaal Lees dit niet! houdt me nog steeds bezig. In dat verhaal wordt er gesteld dat iets alleen echt gebeurd is als het verteld is en, juist in dit verhaal, omgekeerd: alleen als het verteld wordt, dan gebeurt het. Het verhaal stimuleert je zelfs om te stoppen met lezen, zodat het niet gebeurt!

De serie Griezelbus maakte mij bekend met het fenomeen ‘De Andere Werkelijkheid’. Deze AW zou bestaan naast onze eigen werkelijkheid en zo zijn eigen regels en wetten kennen en nooit echt worden gekend door ons.

Nog los van de discussie of dit nu lariekoek is of niet, is het een feit dat door dit soort verhaaltechnieken te gebruiken een verhaal extra sterk over kan komen. Of juist niet. Dat ligt aan de manier waarop de boodschap ontvangen wordt en vooral daar zit de uitdaging.

Hoe kun je een verhaal vertellen op zo’n manier dat je je boodschap kunt overbrengen op je beoogde publiek? Bovendien dien je ook nog eens te voorkomen dat men er niet vandoor gaat met de betekenis van je verhaal. Het is vrij lastig om je verhaal mooi, sterk & duidelijk te vertellen.

Toch blijven we het proberen, want een verhaal kan ons overleven. We mogen als mensen dan niet voor eeuwig leven, onze verhalen gelukkig wel.