In het leven heb je mogelijkheden. Daaruit komen opties naar voren. Uit deze opties maak je een keus. Vervolgens handel je daar naar.
De mogelijkheden die je gepresenteerd krijgt, daar heb je geen invloed op. De opties worden door je eigen blikveld bepaalt, daar heb je gedeeltelijk controle over. Over je keus heb je volledige controle, alhoewel dat soms niet zo voelt.
Qua mogelijkheden zijn er grofweg 2 categorieën: Je maakt gebruik van de mogelijkheid of je doet dat niet. Qua opties heb je veel verschillende variaties, aangezien je zelf beslist wat je als een optie ziet. De keuze mag dan soms reuze zijn, op het moment dat je de beslissing maakt, komen er andere mogelijkheden en opties op je pad terwijl anderen verdwijnen.
Zo blijf je bezig. Je leven lang door. De wisselwerking tussen mogelijkheden, opties en je keuzes is zó groot dat je vaak door de opties alleen al, de mogelijkheden niet meer ziet. Sommigen van ons zien de mogelijkheden allang niet meer en kijken slechts naar hun opties.
Ergens is dat best gezond. Wanneer je bij elke beslissing kijkt naar wat je mogelijkheden zijn, dan kom je tot niets. Uiteindelijk dien je ergens ‘op te varen’. Je bent als een kapitein van een schip. De koers wordt uitgezet door jou, maar je bent niet de enige die de koers vasthoudt.
De Mens als sociaal wezen vaart vaak en graag op de koers van anderen. Dit is heel menselijk en volkomen begrijpbaar. Dat wil niet zeggen dat je dit in beton dient te gieten zoals we in de westerse cultuur hebben gedaan. Tenslotte zijn afspraken er om ons te helpen en dus geen doel op zich.
Je zou een afspraak kunnen zien als een vastgelegde keuze tussen verschillende individuen om tot een groter geheel te komen. Daarbij is het handig indien er over hetzelfde gesproken wordt. Dat ‘dat’ hetzelfde betekent bij jou als bij die ander. ‘Dat’ is inderdaad belangrijk.
Dat vastleggen kan dus wel degelijk helpend zijn. Het lijkt er echter op dat we het te ver hebben doorgetrokken. Dat we vergeten zijn dat het slechts een afspraak was en dat we dus andere keuzes kunnen maken.
Sta je er wel eens bij stil dat het soms niet uitmaakt hoe je iets doet, maar dat je het toch geregeld op dezelfde manier doet? Nee, er is niets mis met gewoontes en rituelen. Het gaat erom hoe je deze implementeert in je dagelijkse leven. Wees je bewust van de mogelijkheden, zodat je geen opties mist.
Het belangrijkste dat je hier nog over kunt leren, is niet perse hoe je beter keuzes maakt, maar vooral hoe je, uit alle mogelijkheden, al je opties filtert. Wanneer je je filter verandert, dan verandert je blik. Je zou zomaar tussen al die mogelijkheden een optie vinden die je over het hoofd had gezien.
Voor elke context is het handig om een apart filter toe te passen, aangezien de omstandigheden dan anders zijn. Natuurlijk is het wel prettig indien je een soort van leidraad hebt, aan de hand waarvan je je filter toepast. Bedenk ook goed dat opties slechts opties zijn en niet iets dat je automatisch dient te kiezen.
De kapitein van jouw schip is het meest gebaat bij een duidelijke kaart. Wanneer je in beeld hebt gebracht wat je wil bereiken, is het hanteren van bijvoorbeeld een kompas slechts een bijzaak. De vraag in deze is dan ook waarom je de zaken doet die je doet.
Dát is namelijk wat jouw leven zin geeft. Dat je doelen hebt in je leven. Dat je weet waarvoor je het doet. Wanneer je beseft dat jouw keuzes jouw leven scheppen, dan begrijp je wat het is om Mens te zijn.